آفتاب سوختگی
آفتابسوختگی یک نوع التهاب پوستی است که در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید یا منابع مصنوعی اشعه ماوراء بنفش (UV) ایجاد میشود. این عارضه با علائمی مانند قرمزی، درد، گرما و در موارد شدیدتر تاول همراه است.
علائم آفتابسوختگی
- قرمزی پوست
- درد و سوزش
- احساس گرما در ناحیه آسیب دیده
- تورم
- تاول (در موارد شدید)
- پوسته پوسته شدن
- تب و لرز (در موارد شدید)
پیشگیری از آفتابسوختگی
1_ استفاده از کرم ضد آفتاب:
کرم ضد آفتاب با SPF مناسب (حداقل 30) را 15 تا 30 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب استفاده کنید و هر دو ساعت یکبار آن را تجدید کنید.
انواع ضدآفتاب های کرمی و فلوئیدی تخصصی
2_ پوشیدن لباس محافظ:
از لباسهای آستین بلند و کلاه لبهدار برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید استفاده کنید.
3_اجتناب از آفتاب در ساعات اوج تابش:
در ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر که نور خورشید قویتر است، کمتر در معرض آفتاب قرار بگیرید.
4_استفاده از عینک آفتابی:
از عینک آفتابی با محافظ اشعه UV برای محافظت از چشمها و پوست اطراف آنها استفاده کنید.
5_توجه به شاخص UV:
به شاخص UV روزانه توجه کنید و در صورت بالا بودن شاخص، از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداری کنید.
درمان آفتابسوختگی
درمان آفتاب سوختگی شامل اقدامات تسکینی برای کاهش التهاب و درد و همچنین اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از آسیب بیشتر است.
بخش اول : حمامی برای درمان آفتاب سوختگی
1_ بی خیال صابون شوید چون پوست آفتاب سوخته را ملتهب و خشک می کند . آب سرد به مراتب گزینه بهتری است . اگر تمایل دارید از صابون استفاده کنید از صابون های ملایم استفاده کنید و بخوبی صابون را از روی پوست بشویید .
2_ حمام جو بگیرید چون جوی دوسر التهاب و خارش را کاهش می دهد . همان جوی معمولی که در غذا می ریزید را داخل وان بریزید 15 الی 20 دقیقه بماند و بعد به آرامی پوست خشک را با حوله ای تمیز مرطوب کنید.
3_ دوش آب خنک (نه خیلی سرد) یا استفاده از کمپرس سرد روی ناحیه آسیب دیده به مدت 10 دقیقه چندین بار در روز می تواند به کاهش التهاب کمک کند.
بخش دوم : آرام کردن التهاب
1_ یک تکه یخ را داخل پارچه ای تمیز بپوشانید و روی پوست آفتاب سوخته قرار دهید این کار بخشی از گرمای پوست را جذب می کند . عروق خونی را منقبض کرده و به کاهش تورم کمک می کند . آب سرد داخل یخ هم گزینه ی مناسبی است. پارچه را داخل این مایع خیس کنید و روی آفتاب سوختگی به مدت 10 الی 15 دقیقه قرار دهید تا وقتی که دیگر سرمایی نداشته باشد .
2_ کیسه های سبزیجات یخ زده هم گزینه خوبی هستند اما حتما سبزیجات را داخل کیسه پارچه ای قرار دهید و هرگز آن را مستقیم در تماس با پوست قرار ندهید .
3_ چای هم به علت داشتن اسید تانیک به کشیدن گرمای آفتاب سوختگی کمک می کند و در عین حال آنتی اکسیدان چای می تواند برای بازسازی پوست آسیب دیده مفید باشد . چای برای زمانی مناسب است که آفتاب سوختگی در ناحیه دور چشم باشد . 2 عدد چای کیسه ای را داخل آب سرد قرار دهید و سپس آن را روی چشمان بسته خود بگذارید تا تورم را کاهش دهید و از درد کم کنید .
بخش سوم : جلوگیری از خارش
1_ از پودر ضدخارش استفاده کنید. پودر را به کمپرس آب سرد اضافه کنید " آلومینیوم استات" موجود در پودر باعث می شود پوست خیلی خشک نشود و خارش کمتر شود .
2_ از کرم هیدروکوتیزون 1٪ برای کاهش خارش استفاده کنید . برای آرام کردن تحریک پوست و کاهش التهاب و قرمزی بسته به شدت سوختگی 2 الی 3 بار در روز استفاده کنید.
بخش چهارم : آبرسانی پوست
1_ حسابی آب بخورید یا از میوه هایی مثل هندوانه ، خیار ، توت فرنگی و گریپ فروت و سبزیجات آبرسان مثل گوجه فرنگی که 90٪ آنها از آب تشکیل شده استفاده کنید تا با عوارض خشک شدن پوست مقابله کنید .آفتاب سوختگی می تواند باعث کم آبی بدن شود، بنابراین نوشیدن آب فراوان برای جبران مایعات از دست رفته ضروری است.
2_ بعد از حمام از یک مرطوب کننده استفاده کنید تا رطوبت ناشی از حمام را حفظ کنید . قبل از استفاده مرطوب کننده را در یخچال قرار دهید . استفاده از مرطوب کننده های حاوی آلوئه ورا، کالامین یا سایر مواد مغذی می تواند به حفظ رطوبت پوست و تسریع روند بهبودی کمک کند.
🚫 از وازلین به هیچ عنوان استفاده نکنید چون گرما را روی پوست نگه می دارد .
3_ ژل آلوورا بهترین راه برای خنک کردن پوست و ترمیم آن است . فقط اگر می خواهید از محصولی استفاده کنید که حاوی آلوورا است مراقب باشید حاوی الکل یا رنگ و اسانس نباشد که باعث تحریک پوست نشود.
4_ از روغن نارگیل استفاده کنید اما نه روی آفتاب سوختگی که تازه باشد . از روغن نارگیلی که حسابی خنک شده استفاده کنید و تقریباً در پابان پروسه درمان و زمانیکه تاول ها از بین رفته اند .
✔️حتماً قبل از استفاده روی یک قسمت کوچک امتحان کنید تا مطمئن شوید واکنش پوستی بدی نمی گیرید .
🚫 فقط اگر مستعد آکنه هستید از این روغن استفاده نکنید .
بخش پنجم : کاهش درد و تحریک
1_ استفاده از تشک بادی می تواند به راحت تر خوابیدن کمک کند چون گرما را کمتر از تشک های معمولی حفظ می کند.
✔️ اگر پاها سوخته اند آنها را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا تورم کاهش یابد.
✔️ به منظور پیشگیری از خوردگی و اصطکاک از پودر تالک استفاده کنید .
2_ آسپرین بخورید چون می تواند درد ، خارش و تورم را در آفتاب سوختگی متوسط کاهش دهد. هر 4 ساعت 2 عدد آسپرین بخورید. استامینوفن و ایبوپروفن هم می تواند همین کار را انجام دهد فقط حواستان به میزان دُز مصرفی باشد .
3_ از هر دارویی که به " کایین " ختم می شود پرهیز کنید . اگر آفتاب سوختگی متوسط است داروهای OTC ( بدون نسخه پزشک ) می توانند مفید باشند اما باید از محصولات حاوی " بنزوکائین " یا " لیدوکائین" ( بی حس کننده های موضعی ) پرهیز کنید چرا که می توانند پوست را تحریک کنند . از طرفی کرم های حاوی هیدروکورتیزون برای درمان آفتاب سوختگی های خفیف تا متوسط مفید هستند. پمادهای ترمیم کننده مانند کالاندولا می توانند به ترمیم پوست و کاهش التهاب کمک کنند.
4_ از لباس با پارچه های سبک استفاده کنید . سراغ پارچه هایی بروید که راحت و نرم هستند مثل پنبه این کار احتمال برخورد پارچه با پوست و اصطکاک و در ادامه درد احتمالی و تحریک را کاهش می دهد . لباس های گشاد و نخی به تنفس پوست کمک می کنند و از تحریک بیشتر آن جلوگیری می کنند.
5_ به تاول ها دست نزنید تاول ها به محافظت از پوست در برابر عفونت کمک می کنند، بنابراین از دست زدن یا ترکاندن آنها خودداری کنید. اگر تاول ها کوچک هستند و اذیتتان می کنند اول از همه سوزنی را استریل کرده سپس آن را از گوشه ی تاول وارد کنید و سپس از بالا به آرامی فشار دهید تا خالی شود این کار تاول را خشک می کند . این کار را 3 بار در 24 ساعت اول انجام دهید و پس از آن تاول را به حال خودش رها کنید .
6_ از سوختگی خود مراقبت کنید به این معنی که اگر بیرون می روید بخوبی خود را بپوشانید و از ضدآفتاب با SPF بالای 30 استفاده کنید و حتماً لباس رنگ روشن بپوشید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در موارد شدید آفتاب سوختگی، مانند تب، لرز، سرگیجه یا تاول های بزرگ، مراجعه به پزشک ضروری است.
سخن پایانی
✔️ بعد از آفتاب سوختگی چیزی بین 3 تا 6 ماه طول می کشد تا پوست به حالت نُرمال برگردد . هنگامی که آفتاب سوختگی تمام شود لایه بالایی پوست از بین می رود و پوست جدید کمی حساس تر است یعنی بار دیگر زودتر دچار آفتاب سوختگی می شوید .
✔️ تا زمان بهبودی کامل از قرار گرفتن مجدد در معرض نور خورشید خودداری کنید یا از اقدامات محافظتی مانند کرم ضد آفتاب و لباس های محافظ استفاده کنید.